„ტუჩსაცხის ეფექტი“ თავს იჩენს მაშინ, როდესაც მომხმარებლები მცირე ფუფუნების საგნებზე ფულს ჯერ კიდევ ხარჯავენ რეცესიის, ეკონომიკური ვარდნის დროს ან როდესაც პირადად მათ ცოტა ნაღდი ფული აქვთ. ისინი არ ფლობენ საკმარის ფულად რესურსებს მასშტაბური ძვირადღირებული ნივთების შესაძენად, თუმცა მაინც ბევრი ადამიანი გამონახავს ფულს ისეთი ფუფუნების საგნის შესაძენად, როგორიც არის, მაგალითად, პრემიუმ ხარისხის ტუჩსაცხი. ამ მიზეზით, კომპანიები, რომლებიც სარგებლობენ „ტუჩსაცხის ეფექტით“, როგორც წესი, გამოირჩევიან გამძლეობით ეკონომიკური ვარდნის დროსაც კი.
„ტუჩსაცხის ეფექტის“ თეორია პირველად შემოიღო ლეონარდ ლაუდერმა, კოსმეტიკური საშუალებების კომპანიის — Estée Lauder-ის ყოფილმა მმართველმა. ლეონარდმა 2001 წლის სექტემბრის ტერაქტების შემდეგ აღნიშნა, რომ მისმა კომპანიამ ჩვეულებრივზე მეტი ტუჩსაცხი გაყიდა. შედეგად, მან დაასკვნა, რომ „ტუჩსაცხის ეფექტი“ შეიძლება ეკონომიკური ინდიკატორი იყოს.
„ტუჩსაცხის ეფექტის“ გააზრება
როგორც წესი, ჩვეულებრივ საქონელზე, მომხმარებლის შემოსავლის ზრდასთან ერთად, მოთხოვნაც მატულობს. თუმცა დაბალი ხარისხის საქონლის შემთხვევაში, მომხმარებელთა შემოსავლის ზრდა რეალურად ასუსტებს მოთხოვნას და პირიქით.
სწორედ ეს ხდება „ტუჩსაცხის ეფექტის“ შემთხვევაშიც. როდესაც მომხმარებელთა შემოსავალი მცირდება, ისინი უარს ამბობენ მასშტაბური ძვირადღირებული საქონლის შეძენაზე, თუმცა ფულს პატარა ფუფუნების საგნებზე ხარჯავენ.
„ტუჩსაცხის ეფექტი“ არის ერთ-ერთი მიზეზი იმისა, რომ სწრაფი კვების რესტორნები და კინოთეატრები, როგორც წესი, კარგად მუშაობს რეცესიის დროსაც. ნაღდი ფულის მქონე მომხმარებლებს სურთ მიიღონ ისეთი გამოცდილებები, რომლებიც მათ ფინანსური პრობლემების დავიწყების საშუალებას მისცემს. ისინი ვერ გასწვდებიან მოგზაურობას, თუმცა საღამოს კინოთეატრში გატარებას გადაწყვეტენ და ბიუჯეტსაც შესაბამისად დაარეგულირებენ.
„ტუჩსაცხის ეფექტის“ კიდევ ერთი თეორიული საფუძველი არის ის, რომ ეკონომიკური რეცესიის დროს შრომის ბაზრები უფრო კონკურენტუნარიანი ხდება. ამან შეიძლება სამუშაოს მაძიებლებს უბიძგოს, მეტი დახარჯონ საქონელზე, რომელიც მათ, კონკურენტ კანდიდატებთან შედარებით, უპირატესად წარმოაჩენს. საკუთარ გარეგნობაზე მეტად ზრუნვა და უკეთესი კოსმეტიკური საშუალებების გამოყენება შეიძლება ამის გაკეთების ერთ-ერთი გზა იყოს.
„ტუჩსაცხის ეფექტი“, როგორ ეკონომიკური ინდიკატორი
„ტუჩსაცხის ეფექტი“ როგორც ეკონომიკური ინდიკატორი, აზრს მოკლებული არ არის. თუმცა მისი პრობლემა ის არის, რომ საზოგადოებას შეიძლება გაუჭირდეს ტუჩსაცხის და მსგავსი პროდუქტების გაყიდვების მონაცემების მოძიება რეგულარული ინტერვალებით, მაგალითად, ყოველკვირეულად ან ყოველთვიურად.
მოკლედ რომ ვთქვათ, უწყვეტი მონაცემების ნაკლებობა ზღუდავს „ტუჩსაცხის ეფექტის“ სარგებლიანობას ეკონომიკური ვარდნის პროგნოზირებისთვის.
შედეგად, „ტუჩსაცხის ეფექტის“ ინდიკატორი შეიძლება დაეხმაროს Estée Lauder-ის მმართველს კომპანიის ბიუჯეტის დაგეგმვაში, თუმცა მას ვერ გამოიყენებს ჩვეულებრივი ინვესტორი, თუ ამ პროდუქტის გაყიდვების უწყვეტ მონაცემებზე წვდომა არ ექნება.
ასევე აღსანიშნავია, რომ თუ ეკონომიკური შეკუმშვა საკმარისად ძლიერია და მომხმარებლების კლებას განაგრძობს, შეიძლება ისინი მცირე ფუფუნების საგნების შეძენასაც კი მოერიდონ.
