კომპანიის მიერ აქციების დაყოფის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება საინვესტიციო საზოგადოებაში დიდ აღფრთოვანებას იწვევს. აქციების დაყოფის დროს კომპანია ზრდის გამოშვებულ აქციების რაოდენობას არსებული აქციების დაყოფით და თითო აქციის ფასის შემცირებით. მიუხედავად იმისა, რომ აქციების დაყოფა აქციების ფასებს ამცირებს, ის არ ცვლის თავად ბიზნესის ფუნდამენტურ ღირებულებას ან თქვენს მფლობელობაში არსებული აქციების მთლიან ღირებულებას, რადგან აქციების რაოდენობა ფასის შემცირების უკუპროპორციულად იზრდება.
მიუხედავად ამისა, მზარდი ბიზნესის აქციების დაბალი ფასები საცალო ინვესტორების დიდ ყურადღებას იპყრობს. მაგალითად, 2020 და 2021 წლებში, აქციების დაყოფის შემდეგ, Apple-ისა (1/4 შეფარდებით დაყოფა 2020 წლის 28 აგვისტოს) და Nvidia-ს (1/4 შეფარდებით დაყოფა 2021 წლის 19 ივლისს) აქციების ფასები გაიზარდა.
2022 წელს სათაურებში რამდენიმე გახმაურებული ასეთი შემთხვევა მოხვდა. დღეს კი სწორედ მათ შესახებ ვისაუბრებთ.
- Amazon
2022 წლის მარტში Amazon-ის დირექტორთა საბჭომ გამოაცხადა, რომ 2022 წლის 27 მაისის მდგომარეობით კომპანიის მოქმედი აქციონერების აქციების 1/20 შეფარდებით დაიყოფოდა. წლების განმავლობაში სწრაფი და სტაბილური ზრდის შემდეგ, Amazon-ის აქციების ფასი იმ დროისთვის $2000-ს აჭარბებდა. დაყოფის შედეგად Amazon-ის თითო აქციის ფასმა $100-ზე ოდნავ მეტი შეადგინა. ბოლოს კომპანიამ თავისი აქციები 1999 წლის 1 სექტემბერს 1/2 შეფარდებით დაყო.
- Alphabet
2021 წლის თებერვალში, მეოთხე კვარტლის ანგარიშის წარდგენისას Alphabet-ის წარმომადგენლებმა აქციების 1/20 შეფარდებით დაყოფა დააანონსეს. 2022 წლის 1 ივლისს მდგომარეობით მოქმედმა აქციონერებმა 2022 წლის 15 ივლისს მათ მფლობელობაში არსებული თითოეული აქციისთვის დამატებით 19 აქცია მიიღეს. კომპანიამ ბოლო დაყოფა განახორციელა 2014 წლის დასაწყისში, სანამ კორპორაციული სახელი – Google, Alphabet-ით შეიცვლებოდა.
- Shopify
2022 წლის აპრილში Shopify-მ დააანონსა ცვლილებები თავის მმართველობით სტრუქტურაში, რათა ხმის მიცემის უფლება თანადამფუძნებელსა და აღმასრულებელ დირექტორს – ტობი ლუტკეს შეენარჩუნებინა. ცვლილებებთან ერთად, კომპანიის წარმომადგენლებმა გამოაცხადეს აქციების 1/10 შეფარდებით დაყოფა, რომელიც განხორციელდა 2022 წლის 28 ივნისს და ამავე წლის 22 ივნისის მდგომარეობით მოქმედ აქციონერებს შეეხო. ეს ნაბიჯი განპირობებული იყო იმით, რომ ელექტრონული კომერციის პროგრამული უზრუნველყოფის პროვაიდერი მიზნად ისახავს თავისი აქციები უფრო ხელმისაწვდომი გახადოს, რადგან ის გრძელვადიან ზრდაზეა ორიენტირებული. 2015 წლის საწყისი საჯარო შეთავაზების (IPO) შემდეგ, ეს იქნება პირველი შემთხვევა, როდესაც Shopify-ის აქციები დაიყო.
- DexCom
გლუკოზის მონიტორინგის ტექნოლოგიურმა კომპანიამ DexCom-მა აქციების 1/4 შეფარდებით დაყოფა 2022 წლის მარტში დააანონსა. კომპანიამ ახალი აქციები 10 ივნისისთვის დაფიქსირებულ აქციონერებზე 2022 წლის 19 მაისს გაანაწილა. ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც DexCom-მა თავისი აქციები დაყო.
- Tesla
2022 წლის მარტის ბოლოს, Tesla-მ ფასიანი ქაღალდებისა და ბირჟის კომისიაში (SEC) ანგარიში წარადგინა, რომელშიც მითითებული იყო, რომ კომპანიის მენეჯმენტი აქციონერთა ყოველწლიურ კრებაზე აქციების დაყოფის შესახებ კენჭისყრას აპირებდა. კომპანიის 2022 წლის 4 აგვისტოს აქციონერებმა აქციების 1/3 შეფარდებით დაყოფა დაამტკიცეს. ბოლო Tesla-ს 2020 წლის აგვისტოში 1/5 შეფარდებით დაიყო.
- Palo Alto Networks
კიბერუსაფრთხოების ლიდერის – Palo Alto Networks-ის წარმომადგენლებმა, 2022 წლის აგვისტოში, ფისკალური წლის ბოლო კვარტალური ანგარიშის წარდგენისას განაცხადეს, რომ კომპანია აქციების 1/3 შეფარდებით დაყოფას აპირებდა. გადაწყვეტილება ძალაში 2022 წლის 13 სექტემბერს შევიდა და მომდევნო დღეს კომპანიის აქციები ბაზარზე კორექტირებული ფასით მიმოიქცეოდა. Palo Alto Networks-სთვის ეს აქციების დაყოფის პირველი შემთხვევა იყო.
რატომ მიმართავს კომპანიები აქციების დაყოფას?
აქციების დაყოფა (ისევე, როგორც „უკუ“ დაყოფა) არ ცვლის კომპანიის ფუნდამენტურ ღირებულებას და ინვესტორის საკუთრების წილს ამ კომპანიაში. მაგალითად, თუ თქვენ ფლობთ პიცის ნაჭერს, რომელიც მთელი პიცის ერთ მეოთხედს შეადგენს, თქვენი ნაჭრის უფრო პატარა ნაწილებად დაყოფა არ ცვლის იმ ფაქტს, რომ თქვენ მთლიანი პიცის მეოთხედს ფლობთ.
ვინაიდან აქციების დაყოფა ძირეულად არაფერს ცვლის, რატომ დგამს კომპანიები ამ ნაბიჯს? ხშირად ეს გადაწყვეტილება ახალი ინვესტორების მოზიდვასთან არის დაკავშირებული. აქციის უფრო მცირე ფასი პოპულარული კომპანიის მიმართ უამრავი ინდივიდუალური ინვესტორის ინტერესს იწვევს.
გარდა ამისა, ბევრი საჯარო კომპანია თანამშრომლებს აძლევს საკუთრების წილს ბიზნესში, აქციებზე დაფუძნებული კომპენსაციის სახით. აქციის უფრო მცირე ფასს შეუძლია დაეხმაროს ბიზნესს, თანამშრომლებზე გაცემული სარგებელი მართოს.
ასევე, ბევრი კომპანია მიმართავს აქციების გამოსყიდვას, როგორც არსებული აქციონერებისთვის კაპიტალის დაბრუნების სტრატეგიის ნაწილს. ამ შემთხვევაში, აქციის უფრო მცირე ფასს შეუძლია დაეხმაროს კომპანიას შესყიდვების მართვაში და ინვესტორებისთვის კაპიტალის დაბრუნებაში.
მაგალითად ავიღოთ ამაზონის წარმომადგენლების მიერ გაკეთებული განცხადება: „აქციების დაყოფა ჩვენს თანამშრომლებს უზრუნველყოფს მეტი მოქნილობით ამაზონში საკუთარი კაპიტალის სამართავად და აქციის ფასს უფრო ხელმისაწვდომს გახდის იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც კომპანიაში ინვესტირება სურთ.“
უნდა შეიძინოთ თუ არა აქცია მოახლოებული დაყოფის გამო?
თუ გრძელვადიან პერსპექტივაზე ორიენტირებული ინვესტორი ხართ, რომელიც კომპანიის აქციების ფლობას მინიმუმ რამდენიმე წლის განმავლობაში აპირებს, აქციების მოსალოდნელი დაყოფა ბიზნესში საკუთრების წილის შესაძენად მიზეზი არ არის. კომპანიას, დაყოფის განსახორციელებლად, კარგი მიზეზები გააჩნია, მაგრამ ეს აქციონერთა ფუნდამენტურ ღირებულებას არ ცვლის.
ამის ნაცვლად, აქციების დაყოფის საფუძველზე ინვესტირების გადაწყვეტილების მიღებისას, მოიძიეთ კომპანიები, რომლებიც გრძელვადიანი სეკულარული ზრდის ტენდენციებით სარგებლობს, იზრდება უფრო სწრაფად, ვიდრე მისი კონკურენტები, სხვა ფაქტორებთან ერთად ჯანსაღი მოგების მარჟა და ბალანსი გააჩნია.
