გლობალური ინდუსტრიის კლასიფიკაციის სტანდარტი (GICS) წარმოადგენს მეთოდს, რომლის მიხედვითაც კომპანია მიეკუთვნება კონკრეტულ ეკონომიკურ სექტორს და ინდუსტრიულ ჯგუფს, რომელიც მის ბიზნეს ოპერაციებს საუკეთესოდ განსაზღვრავს. ეს არის ორი სისტემიდან ერთ-ერთი, რომელსაც ინვესტორები, ანალიტიკოსები და ეკონომისტები კონკურენტი კომპანიების შესადარებლად იყენებენ.
GICS შემუშავდა ერთობლივად Morgan Stanley Capital International-ის (MSCI) და Standard & Poor’s-ის მიერ. GICS მეთოდოლოგიას იყენებს როგორც MSCI ინდექსები, რომლებიც მოიცავს აშშ-ის და საერთაშორისო აქციებს, ასევე ინვესტიციების მართვის პროფესიონალური საზოგადოების დიდი ნაწილი.
GICS-ის გააზრება
კომპანიების ინდუსტრიების მიხედვით კლასიფიკაცია არის მნიშვნელოვანი ინვესტორისთვის, რომლის მიზანიც დივერსიფიცირებული საინვესტიციო პორტფელის შექმნა ან კონკრეტული კომპანიის კონკურენტების იდენტიფიცირებაა. GICS იერარქიის ზედა ნაწილი მოიცავს 11 ეკონომიკურ სექტორს. ისინი იყოფა 24 ინდუსტრიულ ჯგუფად, შემდეგ 68 ინდუსტრიად და ბოლოს 157 ქვე-ინდუსტრიად. თითოეულ აქციას აქვს კოდი ამ ოთხივე დონეზე მისი იდენტიფიცირებისთვის. 11 სექტორი კი ასე გამოიყურება:
- ენერგეტიკა
- მასალები
- მრეწველობა
- დისკრეციული სამომხმარებლო საქონელი
- ძირითადი სამომხმარებლო საქონელი
- ჯანდაცვა
- ფინანსები
- საინფორმაციო ტექნოლოგია (IT)
- საკომუნიკაციო მომსახურება
- კომუნალური მომსახურება
- უძრავი ქონება
კომპანიას GICS კლასიფიკაციის კოდები ქვე-ინდუსტრიის დონეზე Standard & Poor’s-ისა და MSCI-ის მიერ ენიჭება მისი ძირითადი ბიზნესის განმარტების მიხედვით.
1999 წელს GICS-ის შექმნის დღიდან, არაერთი გადახედვის შემდეგ დაემატა, შემცირდა ან დაიხვეწა ინდუსტრიული ჯგუფები, ქვე-ინდუსტრიები და ინდუსტრიები. 2016 წელს კლასიფიკაციას უძრავი ქონების სექტორი დაემატა. 2018 წელს კი ტელეკომუნიკაციის სექტორს საკომუნიკაციო მომსახურების სექტორი ეწოდა. ამავდროულად, ეს უკანასკნელი გაფართოვდა და ახლა მოიცავს მედიისა და გართობის სფეროს, რომლებიც ადრე დისკრეციული სამომხმარებლო საქონლის კატეგორიას მიეკუთვნებოდა.
როგორ გამოიყენება GICS
მთლიანობაში, მსოფლიოს მასშტაბით GICS-ის მიერ კლასიფიცირებულია 26,000-ზე მეტი აქცია, რომელიც საფონდო ბირჟების ლისტინგში არსებული აქციების საბაზრო კაპიტალიზაციის 95%-ზე მეტს შეადგენს. GICS-ს იყენებენ პორტფელის მენეჯერები აქციების, მათი კონკურენტების იდენტიფიცირებისთვის და ანალიზისთვის. ის ასევე გამოიყენება საორიენტაციოდ MSCI ინდექსებისთვის.
GICS-ის კონკურენტი არის Industry Classification Benchmark (ICB) სისტემა, რომელიც Dow Jones-ისა და ლონდონის FTSE ჯგუფის მიერ არის შემუშავებული.
სინამდვილეში ICB და GICS სისტემები არც ისე განსხვავებულია
ICB-სა და GICS-ს შორის ყველაზე დიდი განსხვავება სამომხმარებლო ბიზნესის სექტორის კლასიფიკაციაა. ICB-ის შემთხვევაში, ამ მიმართულების კომპანიები კლასიფიცირებულია, როგორც საქონლის მიმწოდებლები და მომსახურების მიმწოდებლები. GICS-ის შემთხვევაში კი, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, კლასიფიკაცია ასეთია: დისკრეციული სამომხმარებლო საქონელი და ძირითადი სამომხმარებლო საქონელი.
ქვედა დონეზე, უფრო მეტი განსხვავებაა, მაგრამ მათი გავლენა ძალიან მნიშვნელოვანი არ არის. მაგალითად, ICB-ში ქვანახშირის კომპანიები ძირითადი მასალების კატეგორიაში ხვდება, მაგრამ GICS-ის მიხედვით ეს კომპანიები ენერგეტიკის სექტორშია გაერთიანებული. პასუხი კითხვაზე, თუ რომელი სისტემაა უპირატესი, კონკრეტული ინვესტორის პრეფერენციებზეა დამოკიდებული. საბოლოოდ მომხმარებელს არჩევანი მაინც არ აქვს, რადგან ყველა ძირითად ინდექსში გაერთიანებული აქციები GICS-თან ან ICB-სთან არის დაკავშირებული.
არის თუ არა ეს კლასიფიკაცია მოძველებული?
ბოლო წლებში GICS-ისა და ICB-ის კლასიფიკაციების აქტუალობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა. ბევრი ამჟამინდელი ეკონომიკური კატეგორია და შეფასება წარმოადგენს პროდუქტს ინდუსტრიული ეპოქისა, როდესაც კომპანიები, რომლებიც იზრდებოდა და სამყაროს აყალიბებდა, წარმოადგენდა გიგანტებს უზარმაზარი ფიზიკური საწარმოებით და უამრავი მატერიალური პროდუქტით.
დღევანდელი გიგანტების შემთხვევაში აპარატურასა და პროგრამულ უზრუნველყოფას შორის საზღვრები ხშირად იკვეთება. Apple აწარმოებს ტელეფონებსა და კომპიუტერებს, ასევე ყიდის გასართობ პროდუქტებს. Amazon ქმნის აპარატურას, გასართობ პროგრამებს, ყიდის ქლაუდ სერვისებს და მომხმარებლებს თითქმის ყველა სახის პროდუქტს სთავაზობს. General Electric ფლობს წილებს NBC-ში, Telemundo-სა და Universal Pictures-ში.
კრიტიკოსები ამტკიცებენ, რომ დროა, ბიზნეს მოდელებზე ორიენტირებულ სისტემაზე გადავიდეთ, რათა ის დღევანდელი კორპორატიული გიგანტების ფართო მასშტაბებს ასახავდეს. ახალი შეფასებები და სტანდარტები ინვესტორებს, მომხმარებლებსა და თანამშრომლებს ახალი სტრატეგიული ლანდშაფტების მეტი გამჭრიახობით მართვაში დაეხმარება.
