საბროკერო კომპანიებს ინვესტორებისთვის აქციების შესაძენად ან გაყიდვის მიზნით სხვადასხვა ინსტრუმენტები გააჩნია. ეს არის ბრძანებები, რომელთა უმეტესობა მიუთითებს ინვესტორის პრეფერენციაზე, შეიძინოს ან გაყიდოს აქციები სასურველ (ან უკეთეს) ფასად. ბრძანებების სხვადასხვა ტიპი ინვესტორებს საშუალებას აძლევს გარიგებებისას ზარალის რისკი შეამცირონ. „Stop-loss“ (ზარალის შეწყვეტის) ბრძანება ინვესტორს უზრუნველყოფს შესაძლებლობით, შეზღუდოს პოტენციური ზარალი აქციების გაყიდვისას ფასის ლიმიტის დაწესებით.
Stop-loss ბრძანების მაგალითი
ინვესტორები ხშირად იყენებენ stop-loss ორდერებს, რათა შეზღუდონ ზარალი. ვთქვათ, ინვესტორი ყიდულობს კომპანიის 100 აქციას ტექნოლოგიურ კომპანიაში, რომელმაც პირველადი საჯარო შეთავაზება (IPO) ცოტა ხნის წინ განახორციელა. თითო აქციის ფასი $25-ს შეადგენს. ამ აქციების შესყიდვისას პოტენციური ზარალის შესაზღუდად, ინვესტორი შესყიდვის ფასზე 20%-ით ქვემოთ stop-loss ბრძანებას ადგენს, რაც თითო აქციაზე $20-ს შეადგენს.
ამ აქციების ფასის $20-მდე შემცირება ინვესტორის stop-loss ბრძანების ამოქმედებას გამოიწვევს. შესაბამისად, ამ დონეზე აქციების გაყიდვა შეწყდება.
Stop-loss ბრძანების უპირატესობები
ინვესტორები იყენებენ stop-loss-ის შეკვეთებს, როგორც დისციპლინირებული სტრატეგიის ნაწილს პოზიციების გასაყიდად იმ შემთხვევაში, თუ აქციების წარმადობა მოლოდინს ვერ გაამართლებს. Stop-loss ბრძანებები ინვესტორებს საშუალებას აძლევს მიიღონ წინასწარ განსაზღვრული გადაწყვეტილებები გაყიდვის შესახებ, რაც მათ ინვესტირების პროცესიდან ემოციების გამორიცხვაში ეხმარება.
Stop-loss ბრძანების სხვა უპირატესობები შემდეგია:
- ბროკერები არ იღებენ საფასურს stop-loss ბრძანებების დაყენებისთვის (თუმცა ზოგიერთი მაინც გადაგახდევინებთ საკომისიოს რეალურ გარიგებებზე), რაც მათ, ინვესტიციებზე ზარალის შესაზღუდად, არსებითად უფასო სადაზღვევო პოლისად აქცევს.
- Stop-loss ბრძანებების რუტინული გამოყენება ინვესტორებს ეხმარება, რომ წამგებიანი აქციების გაყიდვასთან დაკავშირებით უფრო დისციპლინირებულები გახდნენ.
Stop-loss ბრძანების ნაკლოვანებები
Stop-loss ბრძანებების გამოყენებას უარყოფითი მხარეებიც გააჩნია:
- Stop-loss ორდერის დადგენა არ ზღუდავს ინვესტორის ზარალს შესყიდვის ფასსა და წინასწარ განსაზღვრულ გასაყიდ ფასს შორის სხვაობით. მაგალითად, თუ კომპანია ბაზრის დახურვის შემდეგ იმედის გამაცრუებელ კვარტალურ შედეგებს დააფიქსირებს, მაშინ მომდევნო სავაჭრო დღის დასაწყისში მისი აქციების ფასი შეიძლება ინვესტორის stop-loss ფასზე დაბალი იყოს.
- Stop-loss შეკვეთების კიდევ ერთი პოტენციური პრობლემა არის ის, რომ მათ შეუძლია აქციების გაყიდვა გამოიწვიოს მაშინაც კი, თუ აქციების ფასი სამიზნე ნიშნულზე მხოლოდ ოდნავ დაბლა დაეცემა, სანამ სწრაფად აღდგება. თუ აქციის ფასი ცვალებადია ან ადგილი აქვს რაიმე სხვა მოვლენას, რომელიც სხვა ინვესტორების მიერ ხანმოკლე გაყიდვებს იწვევს, ამან შეიძლება stop-loss ბრძანება აამოქმედოს.
- და ბოლოს, ბაზრის მკვეთრი ვარდნის დროს, გაწაფული ინვესტორები, როგორებიც არიან ჰეჯ-ფონდების ოპერატორები, ზოგჯერ ცდილობენ stop-loss ბრძანებების არსებობით ისარგებლონ. ტრეიდერები იკავებენ მოკლე პოზიციებს იმ აქციებზე, რომელთა ფასებიც უკვე მცირდება, რათა ფასები კიდევ უფრო დაეცეს და stop-loss ბრძანებების „წყალდიდობას“ ჰქონდეს ადგილი. ეს ინვესტორები შემდგომში იწყებენ იმავე აქციების ყიდვას, იმ მიზნით, რომ მოსალოდნელი აღდგენით ისარგებლონ.
რატომ იყენებენ ინვესტორები Stop-loss ბრძანებებს?
ინვესტორები stop-loss ბრძანებებს ძირითადად იმისთვის იყენებენ, რომ აქციების პოზიციებზე ზარალი შეზღუდონ და საინვესტიციო პორტფელის რისკები შეამცირონ. მიუხედავად იმისა, რომ stop-loss ბრძანებები შეიძლება სასარგებლო იყოს, მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ ისინი ყოველთვის ისე არ მუშაობს, როგორც დაგეგმილი გვქონდა. სწორედ ამიტომ არის უმჯობესი გრძელვადიან პერსპექტივაზე ორიენტირება – ხარისხიანი კომპანიების აქციების შეძენა და დიდი ხნის მანძილზე შენარჩუნება.
