შემცირდება აშშ-ში ზაფხულში საპროცენტო განაკვეთები? ოთხშაბათს ფედერალური ღია ბაზრის კომიტეტის (FOMC) შეხვედრამ შეიძლება ამ კითხვაზე გარკვეულწილად პასუხი გასცეს.
ფედერალური ღია ბაზრის კომიტეტი წარმოადგენს ფედერალური სარეზერვო სისტემის ფილიალს, რომელიც შეერთებულ შტატებში მონეტარული პოლიტიკის მიმართულებას განსაზღვრავს.
ინფლაცია იმაზე ჯიუტი აღმოჩნდა, ვიდრე ფედერალური სარეზერვო ბანკის (Fed) ოფიციალური პირები იმედოვნებდნენ. შეხვედრა კი, რომელიც ოთხშაბათს ჩატარდება გვიჩვენებს, თუ რამდენად შეიცვალა ცენტრალური ბანკის გეგმები, წელს საორიენტაციო საპროცენტო განაკვეთები შეამციროს.
ეს განაკვეთები ზემოქმედებს საკრედიტო ბარათების, იპოთეკური, ავტო და სხვა სახის სესხების საპროცენტო განაკვეთებზე, რომლებიც უკვე რამდენიმე ათწლეულის მაქსიმალურ ნიშნულთან არის ახლოს.
მიუხედავად იმისა, რომ თეორიულად Fed-ს ოთხშაბათს საპროცენტო განაკვეთების შემცირება შეუძლია, მეტად სავარაუდოა, რომ ეს მაჩვენებელი უცვლელად შენარჩუნდება. Fed-ის ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ, საპროცენტო განაკვეთების შესამცირებლად, ეკონომიკურმა მონაცემებმა უნდა აჩვენოს, რომ ინფლაციის დონე სამიზნე მაჩვენებლისკენ — 2%-სკენ მტკიცედ მიემართება. ეკონომისტების თქმით კი საეჭვოა, რომ გასულ კვირაში გამოქვეყნებულმა სამომხმარებლო ფასების ინდექსის (CPI) და მწარმოებელთა ფასის ინდექსის (PPI) მონაცემებმა Fed-ს საორიენტაციო განაკვეთების შემცირებისკენ უბიძგოს.
უფრო მნიშვნელოვანი კითხვა ის არის, მოელიან თუ არა Fed-ის წარმომადგენლები განაკვეთების შემცირებას იმავე ტემპით, რომელსაც ბოლო დროს პროგნოზირებდნენ.
ჯერ კიდევ დეკემბერში, Fed-ის წარმომადგენლები, წახალისებულნი ინფლაციის დონის შემცირებით, ვარაუდობდნენ, რომ საპროცენტო განაკვეთებს, ამჟამინდელი დიაპაზონიდან (5.25%-5.50%), მიმდინარე წელს 0.75 პროცენტული პუნქტით დაწევდნენ. მაგრამ ეს პერსპექტივა ეჭვქვეშ დადგა იანვრისა და თებერვლის ინფლაციის მოსალოდნელზე მაღალი მონაცემების გამო.
ოთხშაბათის შეხვედრა კი მოგვცემს პირველ მინიშნებებს იმის შესახებ, თუ როგორ შეიცვალა Fed-ის წარმომადგენლების მიდგომა და როგორ აღიქვამენ ისინი გასული ორი თვის მონაცემებს.
„წერტილოვანი დიაგრამა“
ზოგიერთი ექსპერტის აზრით, Fed განაგრძობს ამ წლის ბოლოსთვის საპროცენტო განაკვეთების სამ ცალკეულ შემთხვევაში 0.25 პროცენტული პუნქტით შემცირების პროგნოზირებას. ამის უკან კი დგას ის მოსაზრება, რომ გასული წლის განმავლობაში ქირის ფასების ნელი ზრდა უახლოეს თვეებში ინფლაციის დონეს შეამცირებს. თუმცა ბევრი ეკონომისტი მიიჩნევს, რომ, შესაძლოა, Fed-ის წარმომადგენლებმა ძველი პროგნოზი საპროცენტო განაკვეთების ორ ცალკეულ შემთხვევაში შემცირებით შეცვალოს.
ოთხშაბათს, შეხვედრის შემდეგ, Fed გამოაქვეყნებს „წერტილოვან დიაგრამას“1, რომელშიც ნაჩვენებია, თუ როგორ აღიქვამენ FOMC-ის წევრები ეკონომიკურ პერსპექტივას და მათი აზრით, რამდენად მაღალი იქნება Fed-ის საპროცენტო განაკვეთები მომდევნო რამდენიმე წლის განმავლობაში. ეს პროგნოზები ყოველკვარტალურად ქვეყნდება.
[1] „წერტილოვანი დიაგრამა“ გვიჩვენებს Fed-ის კოლექტიურ მოლოდინებს დროთა განმავლობაში საპროცენტო განაკვეთების ცვლილების შესახებ.
