საფონდო ბირჟის კრახი ინვესტირების განუყოფელი ნაწილია. არავინ იცის, როდის მოხდება მომდევნო ვარდნა – ბაზრის კრახი არსებითად არაპროგნოზირებადია. ამიტომ, უმჯობესია, ამ მოვლენას სათანადოდ მომზადებული შეხვდეთ.
საფონდო ბირჟის კრახისთვის მომზადების გზები მოიცავს თქვენი ინვესტიციების გადააზრებას, მათი არჩევის მიზეზის გაცნობიერებას, საინვესტიციო მიზნებისთვის თანხების სათანადოდ გადანაწილებას და იმის დადგენას, თუ რისი მიღწევა გსურთ კრახის დროს.
რატომ განიცდის საფონდო ბირჟა კრახს?
კრახი არის რამდენიმე დღის განმავლობაში აქციების ფასების უეცარი ვარდნა. ეს შეიძლება მოხდეს ნებისმიერ საბაზრო გარემოში, მაგრამ, როგორც წესი, ამ მოვლენას ადგილი აქვს ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში მაღალი საფასო წარმადობის დაფიქსირების შემდეგ. ინვესტორების პანიკა, რომელიც, ჩვეულებრივ, გარე ეკონომიკური ან პოლიტიკური მოვლენებით არის გამოწვეული, შეიძლება იმ მასიური გაყიდვების ზეწოლის შედეგად გაძლიერდეს, რომელმაც ფასების მკვეთრი ვარდნა გამოიწვია.
მაგალითად, საფონდო ბირჟა 2020 წლის თებერვალში დაეცა, რადგან კოვიდ-19-ის სწრაფმა გავრცელებამ გლობალური ეკონომიკის მიმართ ინვესტორების განწყობა გააუარესა. საფონდო ბირჟის ყველა კრახი არ არის ისეთივე პირდაპირი, როგორც ეს 2020 წელს იყო, მაგრამ მათ ყველას ერთი საერთო აქვს – ინვესტორები პანიკაში არიან და ინვესტიციებს ყიდიან, რადგან შიშობენ, რომ ბაზარი კიდევ უფრო დაეცემა, ეს კი მანკიერ ციკლს ქმნის, თუმცა შედარებით მცირე პერიოდის განმავლობაში.
როგორ უნდა მოემზადოთ საფონდო ბირჟის კრახისთვის?
გრძელვადიანი პერსპექტივის მქონე ინვესტორებს საფონდო ბირჟის კრახისთვის მოსამზადებლად ბევრი რამის გაკეთება შეუძლიათ.
დარწმუნდით, რომ თქვენს ინვესტიციებში ერკვევით
თუ ინდივიდუალურ აქციებს ყიდულობთ, მათ უკან მდგომი კომპანიების საქმიანობაში უნდა ერკვეოდეთ. არ შეიძინოთ იმ კომპანიის აქციები, რომლის შესახებაც არასოდეს გსმენიათ მხოლოდ იმიტომ, რომ ვიღაცამ ასე გირჩიათ. ინვესტიციის ჩადებამდე აუცილებელია საკუთარი საფუძვლიანი კვლევა ჩაატაროთ. იგივე წესი მოქმედებს იმ შემთხვევაშიც, თუ საინდექსო ფონდებში ინვესტირებაზე ორიენტირებული ინვესტორი ხართ.
გაიაზრეთ, რისი გაკეთება გსურთ თქვენი ფულით
თუ იცით, რისი მიღწევა გინდათ თქვენი ფულით, საფონდო ბირჟის კრახს უკეთ გაუძლებთ. თუ თქვენი მიზანი მაქსიმალურად მეტი გრძელვადიანი ზრდაა, რაც შეიძლება მეტი ფული უნდა ჩადოთ აქციების მრავალფეროვან ჯგუფში და თუ პენსიაზე გასვლას მალე აპირებთ ნაკლებად სარისკო სტრატეგიას უნდა მიმართოთ, რადგან თქვენი დროის ჰორიზონტი მცირეა. ზოგადად, დივერსიფიცირებული საინვესტიციო პორტფელის ფლობა თქვენს ფულზე კონკტერული ინვესტიციის ზემოქმედებას ამცირებს და რისკის დაბალანსების საშუალებას გაძლევთ.
იქონიეთ გეგმა
საფონდო ბირჟის კრახი გარდაუვალია, ამიტომ მნიშვნელოვანია იფიქროთ იმაზე, თუ რისი მიღწევა გსურთ მაშინ, როდესაც ეს მოხდება. შეგიძლიათ გარკვეული საკითხები ახლავე მოაწესრიგოთ, რათა შემდეგ გეგმას მიჰყვეთ.
მაგალითად, შეიძლება დამატებითი ფულადი სახსრები დაგჭირდეთ, ამიტომ აუცილებლად უნდა შექმნათ საგანგებო ფონდი, რომელიც 3-6 თვის საცხოვრებელი ხარჯების დასაფარად საკმარისი იქნება. გარდა ამისა, შეგიძლიათ დამატებითი ნაღდი ფული შეინახოთ ბაზრის კრახის დროს ხარისხიანი აქციების იაფად შესაძენად.
ასევე, განსაზღვრეთ, თუ როდის გადააბალანსებთ საინვესტიციო პორტფელს, რათა აქტივთა სასურველი განაწილება შეინარჩუნოთ. წინასწარ განსაზღვრულ დროს რებალანსირების ნაცვლად უმჯობესია გარკვეული ზღვრების დადგენა, რომლის დარღვევის შემთხვევაში საქმეში ჩაერთვებით და ბალანსს აღადგენთ.
რა უნდა გააკეთოთ მაშინ, როდესაც ბაზარი კრახს განიცდის?
პირველ რიგში, პანიკურ გაყიდვებს უნდა მოერიდოთ. ამის ნაცვლად, გადახედეთ თქვენს ინვესტიციებს და დარწმუნდით, რომ მათ უკან მდგარი კომპანიების ძლიერი საფუძვლები ხელუხლებელია. თუ ეს მდგომარეობა უარესობისკენ არის შეცვლილი, მაშინ ამ აქციების გაყიდვის დროა, რათა ფული სხვა შესაძლებლობების გამოსაყენებლად გაათავისუფლოთ.
პანიკის ნაცვლად, ბაზრის კრახში შესაძლებლობები დაინახეთ. ასეთ დროს ძალიან ბევრი ხარისხიანი კომპანიის აქციის ფასი შემცირებულია და ამ შანსის გამოყენება გრძელვადიან პერსპექტივაში დიდ სარგებელს მოგიტანთ.
საფონდო ბირჟის კრახი არის სწავლისა და ზრდის შესაძლებლობა. თუ თქვენ მისი გარდაუვალობისთვის მზად ხართ, შეგიძლიათ წარმატებული ინვესტორი გახდეთ.
