„ჰორიზონტალური შესყიდვა“ ეწოდება მოვლენას, როდესაც ერთი კომპანია ყიდულობს მეორე ფირმას, რომელიც იმავე ინდუსტრიაში მოღვაწეობს და წარმოების იმავე ეტაპზეა. ახალი გაერთიანებული ორგანიზაცია შეიძლება იყოს უკეთეს კონკურენტულ მდგომარეობაში (ბაზრის წილის გაზრდის ან მასშტაბურობის გამო), ვიდრე ცალკეული კომპანიები ამ გარიგების განხორციელებამდე.
ჰორიზონტალური შესყიდვის დროს კომპანიას შეუძლია გააფართოოს პროდუქციის წარმოება, მაგრამ ეს მისი ბიზნესის საყრდენად არ იქცევა. ჰორიზონტალური შესყიდვები აფართოებს შემძენის შესაძლებლობებს, მაგრამ ძირითადი ბიზნეს ოპერაციები იგივე რჩება, განსხვავებით შეძენილი კომპანიისგან, რომელიც სრულიად განსხვავებულ ფირმად გარდაიქმნება.
ჰორიზონტალური შესყიდვის გააზრება
ჰორიზონტალურ შესყიდვაში ჩართული კომპანიები, როგორც წესი, აწარმოებს ერთსა და იმავე საქონელს ან მომსახურებას და მათი წარმოების ციკლები ერთსა და იმავე ეტაპზე იმყოფება. ეს საშუალებას იძლევა, რომ ახალმა ორგანიზაციამ წარმოება გააფართოოს და ბაზრის გაზრდილი წილით ისარგებლოს. თუ კომპანიები წარმოების ციკლის სხვადასხვა სტადიაზე იმყოფება, შეიძლება მათი აღჭურვილობები ერთმანეთს არ შეესაბამებოდეს და ეს გარიგება შემსყიდველი ორგანიზაციისთვის არც ისე ღირებული იყოს.
ჰორიზონტალური შესყიდვის დროს ორი მსგავსი კომპანიის ინტეგრირება შეიძლება რთული იყოს, თუ მათი ორგანიზაციული კულტურები ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავდება. არსებობს სხვადასხვა ტიპის შესყიდვები, რომელთაგან ზოგიერთი ფოკუსირებულია წარმოების ციკლის სხვა ეტაპისთვის საჭირო აღჭურვილობის მოპოვებაზე ან ოპერაციების კონტროლზე.
ვერტიკალური შესყიდვისას ორი კომპანია მოღვაწეობს ერთსა და იმავე ინდუსტრიაში, მაგრამ ისინი წარმოების ციკლის სხვადასხვა ეტაპზე იმყოფება. ეს შემსყიდველ კომპანიას საშუალებას აძლევს, მიიღოს წვდომა წარმოების რგოლზე, რომელიც საბოლოო მომხმარებლისგან უფრო მეტად არის დაშორებული (უკუ ვერტიკალური ინტეგრაცია) ან პირიქით, მასთან უფრო ახლოსაა („მოწინავე“ ვერტიკალური ინტეგრაცია). ეს ნაბიჯი შემსყიდველ კომპანიას წარმოების პროცესზე მეტი კონტროლით უზრუნველყოფს.
ჰორიზონტალური ინტეგრაცია შემსყიდველ კომპანიას საშუალებას აძლევს, შეამციროს კონკურენცია კონკურენტის შეძენით, შეთავაზებების დივერსიფიკაციით, ახალი პროდუქტების შექმნით, მასშტაბის ზრდითა და ახალ ბაზრებზე წვდომით.
ჰორიზონტალური შესყიდვის მაგალითი
მაგალითად, ენერგიის მწარმოებელი ყიდულობს კონკურენტს, რომელიც ასევე ენერგიას აწარმოებს. ეს არის ჰორიზონტალური შესყიდვა, რადგან ამ შემთხვევაში ორივე კომპანია ერთ ინდუსტრიაში მოღვაწეობს და წარმოების ერთსა და იმავე ციკლში იმყოფება.
გარდა ამისა, იმავე კომპანიამ შეიძლება შეისყიდოს ფირმა, რომელიც მართავს და აწარმოებს ქალაქის ელექტრო ქსელებს. ეს „მოწინავე“ ვერტიკალური ინტეგრაციის მაგალითია, რადგან ენერგიის მწარმოებელმა შეიძინა კომპანია, რომელიც მისი პროდუქტის საბოლოო მომხმარებლისთვის მიწოდებაზეა პასუხისმგებელი.