კლიენტურის ეფექტი ხსნის კომპანიის აქციების ფასის მოძრაობას ინვესტორების მოთხოვნისა და მიზნების შესაბამისად. ინვესტორების ეს მოთხოვნები ჩნდება საგადასახადო, დივიდენდური ან სხვა პოლიტიკის ცვლილებების, ასევე იმ კორპორატიული ქმედებების საპასუხოდ, რომლებიც კომპანიის აქციებზე ზემოქმედებს.
კლიენტურის ეფექტი ვარაუდობს, რომ კონკრეტულ ინვესტორებს სხვადასხვა კომპანიის პოლიტიკა იზიდავს და როდესაც კომპანიას ერთ ან რამდენიმე ასეთ ასპექტში ცვლილებები შეაქვს, შესაბამისად, ეს ინვესტორები თავიანთ სააქციო პაკეტებს აკორექტირებენ. ამ კორექციის შედეგად, შეიძლება, აქციების ფასი მერყეობდეს.
როგორ მუშაობს კლიენტურის ეფექტი?
კლიენტურის ეფექტი არის აქციების ფასის ცვლილება კორპორატიული გადაწყვეტილების მიღების გამო, რომელიც ინვესტორების რეაქციას იწვევს. პოლიტიკის ცვლილებამ, რომელსაც აქციონერები არახელსაყრელად თვლიან, შეიძლება გამოიწვიოს აქციების ნაწილის ან მთლიანად გაყიდვა, რაც აქციების ფასს შეამცირებს.
პოლიტიკის დიდმა ცვლილებამ შეიძლება ხელი შეუშალოს როგორც კომპანიის გრძელვადიან ინტერესებს, ასევე აქციონერთა პორტფელებს. მას შემდეგ, რაც კომპანია ჩამოაყალიბებს პოლიტიკის შაბლონს და გარკვეულ კლიენტურას მოიზიდავს, უმჯობესია პოლიტიკა მნიშვნელოვნად აღარ შეცვალოს.
არსებობს საკმაოდ დიდი კამათი იმის შესახებ, არის თუ არა კლიენტურის ეფექტი ბაზარზე რეალურად არსებული ფენომენი. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ აქციების ფასის დიდ ცვლილებას უფრო მეტი ფაქტორის ზემოქმედება სჭირდება, ვიდრე ეს უბრალოდ კომპანიის კლიენტების სურვილია. უფრო მეტიც, მიუხედავად იმისა, რომ ინვესტორებს შეუძლიათ გადაერთონ იმ კომპანიებზე, რომლებიც სასურველ პროფილს შესთავაზებენ, ასეთ ცვლილებებს შეიძლება მოჰყვეს ტრანზაქციის საკომისიო, დასაბეგრი ღონისძიებები და სხვა ხარჯები.
დივიდენდების მიმღები კლიენტურა
საჯარო აქციები, როგორც წესი, კლასიფიცირდება, როგორც დივიდენდის გადამხდელი ან არგადამხდელი ფასიანი ქაღალდები. თითოეული ეს კატეგორია ბიზნესის სასიცოცხლო ციკლში, მისი მომწიფებისას კონკრეტულ ასაკს უკავშირდება.
მაგალითად, მზარდი პოტენციალის აქციები, როგორც წესი ინვესტორებს დივიდენდებით არ უზრუნველყოფს. თუმცა, მეტად სავარაუდოა, რომ ასეთი აქციების ფასი, კომპანიის ზრდასთან ერთად მნიშვნელოვნად გაიზრდება. მეორეს მხრივ, დივიდენდური აქციები, როგორც წესი, კაპიტალის ზრდის კუთხით უფრო მცირე მოძრაობებით ხასიათდება, თუმცა ინვესტორებს სტაბილური, პერიოდული დივიდენდებით აჯილდოებს.
დივიდენდების მიმღები აქციონერები, როგორც წესი, თავიანთ პრეფერენციებს აფუძნებენ კონკრეტული დივიდენდური ანაზღაურების კოეფიციენტის შემოსავლის შესადარებელ დონეზე, პირადი საშემოსავლო გადასახადის განხილვაზე ან მათ ასაკზე.
განსაკუთრებული მოსაზრებები
ზოგიერთი ინვესტორი, როგორიც არის ლეგენდარული უორენ ბაფეტი, საინვესტიციო შესაძლებლობებს ეძებს აქციებში მაღალი დივიდენდური შემოსავლით. სხვები, როგორებიც არიან ტექნოლოგიების ინვესტორები, ხშირად ეძებენ სწრაფად მზარდ კომპანიებს, რომლებსაც კაპიტალის ზრდის ექსტრავაგანტული პოტენციალი აქვს. ამრიგად, კლიენტურის ეფექტი პირველ რიგში ასახავს გზას, რომლითაც კომპანიის სიმწიფე და ბიზნეს ოპერაციები კონკრეტულ ინვესტორს თავდაპირველად იზიდავს.
კლიენტურის ეფექტის მეორე ასპექტი აღწერს, თუ როგორ რეაგირებენ ამჟამინდელი ინვესტორები კომპანიის პოლიტიკის არსებით ცვლილებებზე. მაგალითად, თუ საჯარო ტექნოლოგიური კომპანია არ იხდის დივიდენდებს და მთელი მოგების რეინვესტირების გზას ირჩევს, ის თავდაპირველად იზიდავს ისეთ ინვესტორებს, რომლებიც აქციების მაღალი სანაშთო ღირებულებით არიან დაინტერესებულნი. თუმცა, თუ კომპანია ზრდის მიზნით მოგების რეინვესტირებას შეწყვეტს და ამის ნაცვლად დივიდენდების გაცემას დაიწყებს, ასეთი ინვესტორები მიდრეკილნი იქნებიან დატოვონ თავიანთი პოზიციები და ეძებონ სხვა შესაძლებლობები, რომლებიც მათ საჭიროებებს უკეთ შეესაბამება. დივიდენდური შემოსავლის მაძიებელი ინვესტორები კი ასეთ კომპანიას მიმზიდველ ინვესტიციად განიხილავენ.
განვიხილოთ კომპანია, რომელიც იხდის დივიდენდებს და, შესაბამისად, მიიზიდა ინვესტორები, რომლებიც მაღალი დივიდენდების გადამხდელ აქციებს ეძებენ. თუ კომპანია ვარდნას განიცდის ან დივიდენდების შემცირებას გადაწყვეტს, დივიდენდური შემოსავლის მაძიებელ ინვესტორებს შეუძლიათ გაყიდონ თავიანთი აქციები და ინვესტიცია ჩადონ ისეთ კომპანიაში, რომელიც მათ მაღალი დივიდენდური შემოსავლით უზრუნველყოფს. მასიური გაყიდვების შედეგად კი კომპანიის აქციების ფასი შემცირდება.
კლიენტურის ეფექტის მაგალითი
2016 წელს Northwestern Mutual-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა პრეს-რელიზსში საჯაროდ გამოაცხადა დივიდენდების საპროცენტო განაკვეთის 45-პუნქტიანი ვარდნის შესახებ. ამ გადაწყვეტილებამ ნეგატიურად იმოქმედა დივიდენდურ პოლიტიკაზე. გამჟღავნებული გეგმების შემდეგ, კომპანიამ დივიდენდის განაკვეთი 5.45%-დან 5.00%-მდე შეამცირა.
ამავდროულად, 2001 წელს Winn-Dixie-მ შეამცირა დივიდენდების საპროცენტო განაკვეთი და შეცვალა გადახდის სტრუქტურა, აირჩია შემოსავლის კვარტალურად გადანაწილება, ნაცვლად წინასწარ ყოველთვიურისა. კომპანიის აქციონერები, რომლებიც რეგულარულ მიმდინარე შემოსავალს აფასებდნენ, უკმაყოფილონი დარჩნენ და ეს აქციების ფასებზე ცუდად აისახა. ზოგიერთი ექსპერტი ამას ხედავს, როგორც კლიენტურის ეფექტის რეალურ მაგალითს.
