„ლურჯი ოკეანე“ არის სამეწარმეო ინდუსტრიის ტერმინი, რომელიც 2005 წელს შეიქმნა ისეთი ახალი ბაზრების აღსაწერად, რომლებიც ინოვატორების გზაზე მცირე კონკურენციას ან ბარიერებს ქმნის. ტერმინი ეხება ბაზრის ვარიანტებისა და შესაძლებლობების უზარმაზარ „ცარიელ ოკეანეს“, რომელიც ახალი ან უცნობი ინდუსტრიის, ინოვაციის გაჩენისას წარმოიქმნება.
ტერმინი „ლურჯი ოკეანე“ INSEAD-ის ბიზნეს სკოლის პროფესორებმა — ჩან კიმმა და რენე მობორნმა შემოიღეს თავიანთი წიგნით — Blue Ocean Strategy: How to Create Uncontested Market Space and Make the Competition Irrelevant. ავტორები „ლურჯ ოკეანეებს“ განსაზღვრავენ, როგორც ბაზრებს, რომლებიც მაღალ პოტენციურ მოგებასთან არის დაკავშირებული.
როგორ მუშაობს ლურჯი ოკეანე?
უკვე ფესვგადგმულ ინდუსტრიაში კომპანიები ერთმანეთს კონკურენციას ბაზრის ხელმისაწვდომი წილის თითოეული ნაწილისთვის უწევენ. ხშირად „ბრძოლა“ იმდენად ინტენსიურია, რომ ზოგიერთი კომპანია მას ვერ უძლებს. ამ ტიპის ინდუსტრიას ეწოდება „წითელი ოკეანე“, რომელიც კონკურენციით „დასისხლიანებულ“ გაჯერებულ ბაზარს წარმოადგენს.
„ლურჯი ოკეანეები“ საპირისპიროს გვთავაზობს. ბევრი ფირმა ირჩევს ინოვაციის ან გაფართოების გზას იმ იმედით, რომ იპოვის „ლურჯი ოკეანის“ ბაზარს კონკურენციის გარეშე.
მთლიანობაში, ასეთ ბაზრებს გააჩნია რამდენიმე მახასიათებელი, რომელიც ნოვატორებსა და მეწარმეებს ხიბლავს. ნამდვილ „ლურჯი ოკეანის“ ბაზარზე კონკურენტები არ არიან. ასეთი ბაზრის ბიზნეს ლიდერს აქვს პირველობის უპირატესობები, ფასების დაწესების უნარი კონკურენტული ზემოქმედების გარეშე და მოქნილობა, რომ თავისი შეთავაზება სხვადასხვა მიმართულებით წარმართოს.
„ლურჯი ოკეანის სტრატეგია“ vs „წითელი ოკეანის სტრატეგია“
„ლურჯი ოკეანისგან“ განსხვავებით, „წითელი ოკეანე“ აღწერს ინდუსტრიას, რომელშიც მრავალ მოთამაშეს შორის ძლიერი კონკურენცია მიმდინარეობს. იქიდან გამომდინარე, რომ ბაზარზე ბევრი კომპანია ოპერირებს, ახალ ფირმებს უწევს „სასტიკი ბრძოლა“ მოგების მცირე წილისთვისაც კი.
შესაბამისად, „წითელი ოკეანის“ ბიზნეს გარემოში მოღვაწე კომპანიები განსხვავებულ სტრატეგიებს იყენებენ. მოთხოვნის შექმნის ნაცვლად, ისინი ცდილობენ, მიიზიდონ არსებული მომხმარებლები მარკეტინგის, დაბალი ფასების ან გაუმჯობესებული პროდუქტების საშუალებით. მაგალითად, განვიხილოთ ავტომობილის დაზღვევის ბაზარი: მზღვეველების უმეტესობა თითქმის იდენტურ პროდუქტს ყიდის და ცდილობს, ბაზრის წილი კონკურენტებთან შედარებით უფრო მიმზიდველი გარიგების შეთავაზებით მოიპოვოს.
„ლურჯი ოკეანის“ კომპანიების მაგალითები
Ford და Apple არის კომპანიები, რომლებმაც პროდუქტის მაღალი დიფერენცირების გზით თავიანთი „ლურჯი ოკეანეები“ შექმნეს. იმ დროისთვის ეს ფირმები იყო მზარდი ინდუსტრიების სამაგალითო წარმომადგენლები, რომლებსაც მოგვიანებით სხვებმაც მიბაძეს.
Ford Motor Co.
1908 წელს Ford Motor Co.-მ წარმოადგინა Model T, როგორც ავტომობილი მასებისთვის. ის მხოლოდ ერთ ფერში იღებებოდა, მაგრამ საიმედო, გამძლე და ხელმისაწვდომი იყო.
იმ დროს საავტომობილო ინდუსტრია ჯერ კიდევ ადრეულ ეტაპზე იმყოფებოდა და დაახლოებით 500 ავტომწარმოებელი მანქანებს შეკვეთით ამზადებდა. ეს მოდელები უფრო ძვირი და ნაკლებად საიმედო იყო. Ford-მა კი შექმნა ახალი წარმოების პროცესი სტანდარტიზებული მანქანების მასიური წარმოებისთვის.
Model T-ს ბაზრის წილი 9%-დან (1908 წელი) 61%-მდე (1921 წელი) გაიზარდა და ამ ავტომობილმა ოფიციალურად ჩაანაცვლა ცხენშებმული ეტლი, როგორც ძირითადი სატრანსპორტო საშუალება.
Apple Inc.
Apple Inc-მა „ლურჯი ოკეანე“ თავისი მუსიკის ჩამოტვირთვის სერვისის — iTunes-ის საშუალებით იპოვა. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები ყოველთვიურად მილიარდობით მუსიკალურ ფაილს არალეგალურად იწერდნენ, Apple-მა 2003 წელს შექმნა პირველი ლეგალური ფორმატი მუსიკის ჩამოსატვირთად.
მისი გამოყენება მარტივი იყო და პლატფორმა მომხმარებლებს საშუალებას აძლევდა, მუსიკალური ფაილები გონივრულ ფასად შეეძინათ. Apple-მა მოიგო მილიონობით მუსიკის მსმენელის გული უფრო მაღალი ხარისხის ხმის, საძიებო და ნავიგაციის ფუნქციების შეთავაზებით. Apple-მა iTunes გახადა მომგებიანი როგორც მომხმარებლებისთვის და თავად კომპანიისთვის, ასევე მუსიკის პროდიუსერებისთვის.
დასკვნა
„ლურჯი ოკეანე“ მეწარმის ოცნებაა: შეუსწავლელი ბაზარი, ყოველგვარი კონკურენციის გარეშე, რომელიც ინოვატორებს საშუალებას აძლევს, შექმნან, წარადგინონ ახალი პროდუქტები და ბაზრის დიდი წილი მოიპოვონ. თუმცა „ლურჯ ოკეანეში“ ნავიგაცია ყოველთვის ადვილი არ არის. მეწარმეებმა, რომლებიც ცდილობენ, ეს სტრატეგია გამოიყენონ, პირველ რიგში უნდა შექმნან საკუთარი ბაზარი, მოიზიდონ მომხმარებლები და განავითარონ პროდუქტი, რომელიც აქამდე არასოდეს გამოუცდიათ.
